English
Özel güvenlik, genel kolluğa tamamlayıcı ve sadece kendi görev alanındaki yetkileriyle sınırlı bir özel kolluk birimidir. Dünyada olduğu gibi Türkiye’de de güvenlik hizmetlerinin özelleşmesi gündemdedir. Türkiye’de özel güvenlik sektöründe özellikle son yıllarda önemli bir gelişme görülmektedir. Bu büyüyen ve gelişen sektörün yapılanması, yönetilmesi ve denetlenmesi önem arz
etmektedir. Bu çalışmada özel güvenlik sektörünün gelişimi, yapılanması, eğitimi, denetimi ve politikaları üzerinde durulmuş ve önerilerde bulunulmuştur.
Kamu güvenliği hizmetlerinin özel sektör tarafından yerine getirilmesi gelişmiş ülkelerde yaygın olarak yapılan bir uygulamadır. Özel güvenlik hizmetleri, tüm ülkelerde güvenlik hizmeti verilecek alanların artması sonucu kolluk birimlerinin görevlerini yerine getirmesinde zaman içinde yetersiz kalması ve de insanların güvenliklerini kendilerinin sağlama arzusundan doğmuştur (Engin, 2008:169-170). Genel olarak özel güvenlik; özel bir kanunla kurulmuş olan, görevli olduğu yer sınırları içinde o yerin düzenini sağlayan, meydana gelebilecek suçları önleyen, sorumlu bulunduğu yere karşı yapılacak saldırıları önleyen bu konuda gerektiğinde yasal yetki ve çerçevede silah kullanabilen, failleri yakalayan ve kolluk kuvveti gelene kadar iz ve delillerin muhafazasını sağlayan bir kolluk birimidir.
Başka bir tanımla ise; “Kişilere veya kurumlara ait özel alanlarda arama, el koyma, yakalama ve zor kullanma gibi kamu adına bazı yetkileri kullanma yetkisine sahip, mülkiyeti özel kurum ve kuruluşlara ait olan, ancak birimlerde çalışanların ve eğitilenlerin devletin denetimine tabi olduğu güvenlik hizmeti sunan birimlerdir.
İşyerleri ve Plazalarda Güvenlik Hizmetleri
Küreselleşme ile gelişen ekonomi ve ticaret beraberinde iş merkezi ve plazaların sayısının çoğalmasını sağlamış, bu noktada duyulan özel güvenlik hizmetleri ihtiyacı da günden güne artmaya başlamıştır. İş merkezi ve plazalar, gerek üst düzey yönetim kadrosu gerek yurtdışı ortaklığı ile gelen yabancı ziyaretçi sayısı gerek iş toplantıları gibi sebeplerle bünyesine birçok ziyaretçi çekmekte ve özellikle giriş çıkış denetimleri konusunda titiz bir çalıştırma gerektirmektedir.
İş Merkezi ve Plazalarda Çalışan Özel Güvenlik Firmaları Çalışanlarının Dikkat Etmesi Gereken Konular
İş merkezi ve plazalarda özel güvenlik hizmetleri faaliyetlerini sağlamak için çalışan personellerin başlıca iş tanımı
şu şekilde sıralanabilir:
- X-Ray cihazı aracılığı ile giriş çıkış denetimi,
- Banko ve resepsiyon hizmetleri,
- Kontrollü ziyaretçi alımı ve raporlaması,
- Kurye ile gelen postaların teslimi
- Kamera kayıtlarının düzenli olarak izlenmesi ve raporlanması
- Araç giriş çıkışlarının denetlenmesi ve otopark güvenliğinin sağlanması
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği kanununa göre:
a) Bakanlık: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığını,
b) Çalışan: Kendi özel kanunlarındaki statülerine bakılmaksızın kamu veya özel işyerlerinde istihdam edilen gerçek kişiyi,
c) Çalışan temsilcisi: İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalara katılma, çalışmaları izleme, tedbir alınmasını isteme, tekliflerde bulunma ve benzeri konularda çalışanları temsil etmeye yetkili çalışanı,
ç) Destek elemanı: Asli görevinin yanında iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele, ilk yardım ve benzeri konularda özel olarak görevlendirilmiş uygun donanım ve yeterli eğitime sahip kişiyi,
d) Eğitim Kurumu: İş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personelinin eğitimlerini vermek üzere Bakanlıkça yetkilendirilen kamu kurum ve kuruluşlarını, üniversiteleri ve Türk Ticaret Kanununa göre faaliyet gösteren şirketler tarafından kurulan müesseseleri,
e) Genç çalışan: On beş yaşını bitirmiş ancak on sekiz yaşını doldurmamış çalışanı,
f) (Değişik: 12/7/2013-6495/101 Md.) İş Güvenliği Uzmanı: Usul ve esasları yönetmelikle belirlenen, iş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilmiş, iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip, Bakanlık ve ilgili kuruluşlarında çalışma hayatını denetleyen müfettişler ile mühendislik veya mimarlık eğitimi veren fakültelerin mezunları ile teknik elemanı,
g) İş kazası: İşyerinde veya işin yürütümü nedeniyle meydana gelen, ölüme sebebiyet veren veya vücut bütünlüğünü ruhen ya da bedenen engelli hâle getiren olayı,
ğ) İşveren: Çalışan istihdam eden gerçek veya tüzel kişi yahut tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşları,
h) İşyeri: Mal veya hizmet üretmek amacıyla maddi olan ve olmayan unsurlar ile çalışanın birlikte örgütlendiği, işverenin işyerinde ürettiği mal veya hizmet ile nitelik yönünden bağlılığı bulunan ve aynı yönetim altında örgütlenen işyerine bağlı yerler ile dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku, yıkanma, muayene ve bakım, beden ve mesleki eğitim yerleri ve avlu gibi diğer eklentiler ve araçları da içeren organizasyonu,
ı) İşyeri hekimi: İş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilmiş, işyeri hekimliği belgesine sahip hekimi,
i) İşyeri sağlık ve güvenlik birimi: İşyerinde iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütmek üzere kurulan, gerekli donanım ve personele sahip olan birimi,
j) Konsey: Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Konseyini,
k) Kurul: İş sağlığı ve güvenliği kurulunu,
l) Meslek hastalığı: Mesleki risklere maruziyet sonucu ortaya çıkan hastalığı,
m) Ortak sağlık ve güvenlik birimi: Kamu kurum ve kuruluşları, organize sanayi bölgeleri ile Türk Ticaret Kanununa göre faaliyet gösteren şirketler tarafından, işyerlerine iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini sunmak üzere kurulan gerekli donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça yetkilendirilen birimi,
n) Önleme: İşyerinde yürütülen işlerin bütün safhalarında iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili riskleri ortadan kaldırmak veya azaltmak için planlanan ve alınan tedbirlerin tümünü,
o) Risk: Tehlikeden kaynaklanacak kayıp, yaralanma ya da başka zararlı sonuç meydana gelme ihtimalini,
ö) Risk değerlendirmesi: İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin belirlenmesi, bu tehlikelerin riske dönüşmesine yol açan faktörler ile tehlikelerden kaynaklanan risklerin analiz edilerek derecelendirilmesi ve kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması amacıyla yapılması gerekli çalışmaları,
p) Tehlike: İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek, çalışanı veya işyerini etkileyebilecek zarar veya hasar verme potansiyelini,
r) Tehlike sınıfı: İş sağlığı ve güvenliği açısından, yapılan işin özelliği, işin her safhasında kullanılan veya ortaya çıkan maddeler, iş ekipmanı, üretim yöntem ve şekilleri, çalışma ortam ve şartları ile ilgili diğer hususlar dikkate alınarak işyeri için belirlenen tehlike grubunu,
s) (Değişik: 12/7/2013-6495/101 Md.) Teknik eleman: Teknik öğretmen, fizikçi, kimyager ve biyolog unvanına sahip olanlar ile üniversitelerin iş sağlığı ve güvenliği programı mezunlarını,
ş) İşyeri hemşiresi: 25/2/1954 tarihli ve 6283 sayılı Hemşirelik Kanununa göre hemşirelik mesleğini icra etmeye yetkili, iş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilmiş işyeri hemşireliği belgesine sahip hemşire/sağlık memurunu, ifade eder.
Toplantı, Seminer ve Kongre İçin Güvenlik Hizmetleri
Sürekli eğitim ve gelişimin hayatımızın merkezine oturduğu bu dönemde, özellikle artan teknolojik faaliyetlere bağlı bilimsel çalışmalar ve sosyal-toplumsal yenlikler için düzenlenen seminer ve kongrelerin sayısı oldukça artış göstermiştir. Aynı zamanda küreselleşen dünya ve gelişen ekonominin doğal bir sonucu olarak ortaya çıkan ihracat ve ithalat faaliyetlerini sağlayan firmalar da, özel güvenlik hizmetleri konusunda yüksek çalışmalar gerektiren toplantılara konu olmuştur.
Kısa Süreli Toplu Organizasyonlarda Güvenliği Sağlama Konusunda Nelere Dikkat Edilir?
Özel güvenlik hizmetlerinin sağlanması konusuna büyük önem verilen toplantı, seminer ve kongre gibi özel organizasyonlarda güvenliği sağlamak, birçok özel güvenlik şirketi için basit bir çalışma gibi görünse dahi aslında oldukça zor bir çalışma biçimidir. Her ne kadar katılımcı sayısı sınırlı tutulsa dahi toplantı, seminer ve kongre gibi etkinliklerde güvenlik hizmetlerini sağlamada yerine getirilmesi gereken birçok kriter vardır. Bunların bazılarına şu şekilde örnek verilebilir:
- Katılımcı giriş ve çıkış denetiminin titiz bir çalışma ile yerine getirilmesi
- K-9 ekipleri ile patlayıcı madde kontrolü sağlama ve ortamda var olabilecek herhangi bir suikastın önüne geçme
- Dinleme faaliyetlerinin önüne geçme maksadıyla ortamın gerekli teçhizatlar yardımı ile denetlenmesi ve bilgi
güvenliğinin sağlanması